Principles of good metrological practice of form deviation measurements
Zasady dobrej praktyki metrologicznej pomiarów zarysu kształtu *
Author: Stanisław Adamczak, Jacek Świderski, Tomasz Dobrowolski, Ireneusz Piotr Chmielik
Mechanik nr 05/06/2023 - Metrologia techniczna
ABSTRACT: The article concerns the measurements of form using the radial method. The most important factors influencing the obtaining of reliable measurement results of the outlines of the form of rotary elements with the use of measuring instruments operating on the principle of the method of measuring changes in the radius were presented. The principles of good metrological practice ensuring obtaining reliable measurement results at the stage of preparing the instrument, carrying out measurements and performing the analysis of the obtained results in order to determine the parameters are discussed.
KEYWORDS: form deviation, geometrical tolerance, measurement uncertainty
STRESZCZENIE: Artykuł dotyczy pomiarów zarysów kształtu metodą promieniową. Przedstawiono najważniejsze czynniki wpływające na wiarygodność wyników pomiarów zarysów kształtu elementów obrotowych przeprowadzonych z użyciem przyrządów wykorzystujących metodę pomiaru zmian promienia. Omówiono zasady dobrej praktyki metrologicznej zapewniającej uzyskiwanie wiarygodnych wyników pomiarów na etapie przygotowywania przyrządu, przeprowadzania pomiarów oraz analizowania wyników w celu wyznaczenia parametrów.
SŁOWA KLUCZOWE: zarysy kształtu, tolerancje geometryczne, niepewność pomiaru
BIBLIOGRAFIA / BIBLIOGRAPHY:
[1] Adamczak S., Świderski J., Kmiecik-Sołtysiak U. „Szacowanie niepewności pomiaru zarysu okrągłości z wykorzystaniem przyrządu z obrotowym wrzecionem”. Mechanik. 10 (2017): 912–914, https://doi.org/10.17814/mechanik.2017.10.145.
[2] Nielsen Henrik S., Malburg Mark C. “Traceability and correlation in roundness measurement”. Precision Engineering. 19, 2–3 (October–November 1996): 175–179.
[3] Janecki D. „Problemy pomiaru i oceny geometrii powierzchni obrotowych części maszyn”. Monografie, Studia, Rozprawy nr M32. Kielce: Politechnika Świętokrzyska (2012).
[4] Kondo Y., Bitou Y., Sato O., Abe M. “Calibration and uncertainty evaluation of flick standard using coordinate-measuring machine”. 1st Laser Metrology for Precision Measurement and Inspection in Industry 2013 (September 2–5, 2013), Tsukuba, Japan.
[5] Buajareren J., Phhuaknoi P., Somthong T., Tonmuean-wai A. “Development of the probe calibration system for the roundness measuring machine”. Journal of Industrial Technology. 9, 1 (January–April 2013).
[6] Widmaier T., Kuosmanen P., Hemming B., Esala V., Brabandt D., Haikio J. “New material standards for traceability of roundness measurements of large scale rotors”. 58th Ilmenau Scientific Colloquium (September 2014).
[7] Żebrowska-Łucyk S. „Kompensacja błędów pozycjonowania w pomiarach współosiowości i średnic metodą bezodniesieniową”. Metrologia i systemy pomiarowe. V, 1–2 (1998): 97–116, bwmeta1.element.baztech-article-BSW9-0004-0794.
[8] Żebrowska-Łucyk S., Sieniło M. „Metoda kompensacji błędów wynikających z nierównoległości osi mierzonych elementów do osi obrotu”. PAK. 56, 1 (2010): 13–14, bwmeta1.element.baztech-article-BSW4-0075-0005.
[9] “Exploring roundness. A fundamental guide to measurement cylindrical form”. 3rd edition, November 2011. List No 600-5. Taylor Hobson.
[10] PN-EN ISO 12181-1:2012 Specyfikacje geometrii wyrobów (GPS) – Okrągłość – Część 1: Terminologia i parametry okrągłości.
[11] PN-EN ISO 12181-2:2012 Specyfikacje geometrii wyrobów (GPS) – Okrągłość – Część 2: Operatory specyfikacji.
DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2023.5-6.10
* Artykuł recenzowany
