Properties of selected materials with non-stoichiometric compounds used for wear-resistant coatings *

ABSTRACT: The article analyzes the influence of fill ratio of interstitial positions by nitrogen or carbon on technological and functional properties of transient metals of groups from IVb to VIb. In addition to literature data, the results of own comparative studies on the durability of cutting edges coated with transition metal nitrides with stoichiometric and non-stoichiometric composition are presented.

KEYWORDS: wear-resistant coatings, cutting edges, homogeneous range

STRESZCZENIE: W artykule analizowano wpływ stopnia obsadzenia pozycji międzywęzłowych przez azot lub węgiel na właściwości technologiczne i eksploatacyjne azotków i węglików metali przejściowych grup od IVb do VIb. Oprócz danych literaturowych przedstawiono wyniki własnych badań porównawczych dotyczących trwałości ostrzy skrawających, powleczonych azotkami metali przejściowych o składzie stechiometrycznym i niestechiometrycznym.

SŁOWA KLUCZOWE: powłoki przeciwzużyciowe, ostrza skrawające, obszary homogeniczności

BIBLIOGRAFIA / BIBLIOGRAPHY:

[1] Burakowski T. „Rozważania o synergizmie w inżynierii powierzchni”. Radom: Wydawnictwo Politechniki Radomskiej, 2004.

[2] Dobrzański L.A. „Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo”. Gliwice–Warszawa: WNT, 2002.

[3] Holleck H. „Binäre und tenäre Carbid- und Nitridsysteme der Übergangsmetalle”. Berlin–Stuttgart, 1984.

[4] Khrushhov M., Babichev M. „Abrazivnoe iznashivanie”. Moskva, 1970.

[5] Kupczyk M. „Jakość technologiczna i użytkowa ostrzy skrawających z powłokami przeciwzużyciowymi ”. Poznań: Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, 1997.

[6] Kupczyk M. „Wytwarzanie i eksploatacja narzędzi skrawających z powłokami przeciwzużyciowymi ”. Poznań: Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, 2009.

[7] Michalski A. „Fizykochemiczne podstawy otrzymywania powłok z fazy gazowej”. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, 2000.

[8] Olszyna A. „Twardość a kruchość tworzyw ceramicznych”. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, 2004.

[9] Podsiadło S. „Azotki ”. Warszawa: WNT, 1991.

[10] Schiller S., Hesing U., Beister G., Steinfelder K., Strümpfel J. “Deposition of hard wear-resistant coatings by reactive d.c. plasmatron sputtering”. Thin Solid Films. 118 (1984): 255.

[11] Sokołowska A. „Niekonwencjonalne środki syntezy materiałów”. Warszawa: PWN, 1991.

[12] Vereshhaka A.S., Tretjakov I.P. „Rezhushhie instrumenty s iznosostojjkimi pokrytijami ”. Moskva: Mashinostroenie, 1986.

[13] Wysiecki M. „Nowoczesne materiały narzędziowe”. Warszawa: WNT, 1997.

[14] Zdunek K. „IPD Plazma impulsowa w inżynierii powierzchni ”. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, 2004.

DOI: https://doi.org/10.17814/mechanik.2019.11.104

 

* Artykuł recenzowany